レプス・コルヌトゥス

出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』
1789年ピエール・ジョゼフ・ボナテールの Tableau Encyclopedique et Methodique に描かれたレプス・コルヌトゥス("Lièvre cornu"とフランス語で表記されている)。

レプス・コルヌトゥス(lepus cornutus)あるいはホーンド・ヘア: horned hare、角野兎)とは、16〜18世紀にかけて存在が信じられてきたウサギの一種である。現在では空想上の動物だとみなされている。 

科学的記述[編集]

角野兎は、ラブレーガルガンチュアとパンタグリュエリの物語などの中世からルネッサンス初期にかけての文献に、実在の生物とも想像上の生物とも描写されていた。しかしコンラート・ゲスナーの『動物誌 (ゲスナー)英語版』において初めて、ザクセンに生息する実在の動物であると説明されるようになった[1]

多くの動物に関する科学的著作において、同様のあるいはそれに類する説明が、しばしば同様の描写で繰り返された。ジョン・ジョンストンの"Historiae naturalis de quadrupetibus libri"(1655)もその一つであり、その挿絵はヘンドリック・ルイシ(Hendrick Ruysch)の"Theatrum universale omnium animalium, piscium, avium, quadrupedum, exanguium, aquaticorum, insectorum et angium" (1718)などにも再利用されている[2]

ガスパー・ショット英語版は1662年に著作"Physica curiosa"で角野兎について書き、口絵を角野兎が描かれたイラストで飾った。[3]ガブリエル・クラウダー英語版は1687年に彼の署名付きの角野兎に関する論説を、イラストとともに出版した。1743年にはヤーコプ・テオドール・クライン英語版は著作 "Summa dubiorum"の中で、また別のイラストを生み出した。

ピエール・ジョゼフ・ボナテールTableau Encyclopedique et Methodique(1789)は レプス・コルヌトゥスが実在の動物に含まれた最後の主要な科学的著作であるとみなされている。18世紀末〜19世紀初頭にかけて、角野兎を実在の種とする説はほぼ否定された[4][5]。 しかし、"Nouveau dictionnaire d'histoire naturelle"(1817)などのように、角野兎を希少種とみなすものもあった[6]

角野兎は単なる想像の産物や剥製師の作り物ではなく[7]ショープ乳頭腫ウイルス英語版に感染した野兎の目撃が原因ではないかと考えられている[8]

絵画における描写[編集]

ギャラリー[編集]

報告された実際の動物[編集]

角野兎はルドルフ2世のコレクションの中にも記載されている。

フランスの科学者ニコラ=クロード・ファブリ・ド・ペーレスクは、伝記によると、1606年にルーヴェンに住むノルウェーから来た2匹の角野兎を飼っているという寡婦を訪ねたが、そのうち1匹は彼の到着前に死んでしまったという。[1]

英国の博物学者ジョン・レイは1673年"Travels Through the Low-Countries, Germany, Italy and France"の中で、デルフトの薬屋ジーン・ファンデル・メール(Jean Vander Mere)の標本室で「角野兎の頭部」を見たと書き残している。(カバの歯の隣にあったが、レイ自身はそのような動物が実在することに関しては疑問を呈している)。[9]

ルートヴィヒ・アウグスト・メリン英語版伯爵は角野兎の鹿角を保有していたと言われ、ドイツの博物学者ヨハン・クリスティアン・ダニエル・フォン・シュレーバーは1792年に著作"Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur mit Beschreibungen"の中でその記録とイラストを残している。

関連する動物[編集]

レプス・コルヌトゥスとは異なり、以下の動物は科学者によって実在の動物とみなされたことはなく、二名法のリストにも含められたことはない。

  • ヴォルパーティンガー英語版はドイツの伝説の動物であり、多くは角の生えたウサギあるいはリスとして描写され、翼など通常にはない特徴を持っている。
  • ジャッカロープは北アメリカの伝説の野兎で、鹿角を生やした野兎として描写される。これは1930年代に創作されたものである。
  • アルミラージはイスラームの伝説に登場する一角の野兎である。多くの角野兎とは異なり、それは肉食性と描写されている。 

脚注[編集]

  1. ^ a b Balis, Arnout (1982). “Facetten van de Vlaamse dierenschilderkunst van de 15e tot de 17de eeuw” (オランダ語). Het Aards Paradijs. Antwerp: Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde van Antwerpen 
  2. ^ Ruysch, Hendrick (1718) (ラテン語). Theatrum universale omnium animalium, piscium, avium, quadrupedum, exanguium, aquaticorum, insectorum et angium. Wetstenios. p. 109. https://books.google.be/books?id=VMivNlyn7FgC&pg=PP15&dq=%22lepus+cornutus%22&hl=en&sa=X&ei=agrdUuCsJcjPsgb32oDYDQ&ved=0CFgQ6AEwBjgK#v=onepage&q=%22lepus&f=false 
  3. ^ Schott, Gaspar (1662). Physica curiosa. https://books.google.be/books?id=zekTAAAAQAAJ&printsec=frontcover&dq=%22physica+curiosa%22&hl=en&sa=X&ei=QyTdUsuQGIqHtQaC44DgBg&ved=0CDMQ6AEwAA#v=onepage&q=%22physica%20curiosa%22&f=false 
  4. ^ Erxleben, Johann Christian Polykarp (1777) (ラテン語). Systema regni animalis: classis I. p. 330. https://books.google.be/books?id=bnw-AAAAcAAJ&pg=PA330&dq=%22lepus+cornutus%22&hl=en&sa=X&ei=agrdUuCsJcjPsgb32oDYDQ&ved=0CDsQ6AEwAjgK#v=onepage&q=%22lepus%20cornutus%22&f=false. "Lepus Cornutus, si non hybridus (sed ex quonam), certe fabulosus" 
  5. ^ (フランス語) Nouveau dictionnaire d'histoire naturelle, appliquée aux arts, principalement à l'agriculture et à l'économie rurale et domestique: avec des figures tirées des trois règnes de la nature. Lau - Mal, Volume 13. Deterville. (1803). p. 176. https://books.google.be/books?id=ivNOAAAAcAAJ&pg=PA176&dq=%22li%C3%A8vre+cornu%22&hl=en&sa=X&ei=DgLdUtq-D4XKtQblmICABA&ved=0CFYQ6AEwBA#v=onepage&q=%22li%C3%A8vre%20cornu%22&f=false 
  6. ^ De Sève, Jacques Eustache (1817) (フランス語). Nouveau dictionnaire d'histoire naturelle: appliquée aux arts, à l'agriculture, à l'économie rurale et domestique, à la médecine, etc. Deterville. p. 621. https://books.google.be/books?id=G2RIAAAAMAAJ&pg=PA620&dq=%22li%C3%A8vre+cornu%22&hl=en&sa=X&ei=DgLdUtq-D4XKtQblmICABA&ved=0CGUQ6AEwBg#v=onepage&q=%22li%C3%A8vre%20cornu%22&f=false. "[...] mais de pareils individues paroissent extrêmement rares, du moins nous n'avons jamais eu l'occasion d'en voir." 
  7. ^ Van der Leek, J. H. (1855) (オランダ語). Wandelingen in de tuinen van het Koninklijk Zoölogisch Genootschap Natura Artis Magistra, te Amsterdam. Allart & Van der Made. p. 249. "Men heeft zich vroeger wel eens vermaakt met reehorens in den kop van opgezette hazen te bevestigen, en op deze wijze is de fabel van gehoornde hazen ontstaan" 
  8. ^ Kompanje, Erwin J. O. (2004). “'Lepus Cornutus' een haas met een gewei: een mythologisch wezen, een grap van de taxidermist, of realiteit?” (オランダ語). Straatgras 16 (4). http://natuurtijdschriften.nl/search?identifier=538154. 
  9. ^ Ray, John (1673). Travels Through the Low-Countries, Germany, Italy and France. J. Hughs. p. 24. https://books.google.be/books?id=fPtWAAAAcAAJ&pg=PA24&dq=%22horned+hare%22&hl=en&sa=X&ei=LA7dUq3lOoTjswbbjYHIBg&ved=0CFUQ6AEwBzgK#v=onepage&q=%22horned%20hare%22&f=false 

関連文献[編集]